CHHANGCHHENESS

CHHANGCHHENESS.COM

Facebook-ah hian group pakhat a awm a, chutah chuan ka nupui duhtak pawh member a ni ve thin nghe nghe a. Nuho, chhangchheho group siam a nih avangin an group hming pawh Chhangchheness an ti rep mai. An group hming chu hawhin ‘chhangchhe’ article hi ka ziak ta mek a ni. ‘.COM’ tih erawh hi chu thianpa Er. Chhungpuia te leh Mizoram University hiala Programmer hna hmu thar, Tv. Liantluanga (‘Pu’ ni thuai tura ka duhsak zinga mi) ten chhiar an phur phah beiseia ka telh ve tak ngawt a ni thung.

Nia, chhangchhiat hi chhungkaw tin deuhthawin kan pal tlang vek tawh a ni a. A ninawm a, a ngaihawm bawk a. A hahthlak dan hi a nuam tlat bawk si. A hun laia ninawm leh hahthlak hi hulhar hnua nu leh pa tam takin an ngaih ber a ni fo. Chutiang chu chhangchhiatna chu a ni.

Hmanlai chuan nuho kha an chhangchhia a ni mai a, an pasalte erawh chu an nupui fanau nei lo chhuah hmiah mai a, chhangchhiat vanglai pawhin pasaltha nih an thulh chuang lo a nih hmel. Tunlaiah erawh chuan, nupuite chhangchhiatna tawmpui hi ‘pasal tha’ nihna a ni tawh thung a. Zanlai dar 12 a ni emaw, zing dar 4 a ni emaw, mut tui pawh sawi miah lova nau awi tura tho mai thin pate hi an nupuite tan chuan ‘hero’ dik tak an ni. Patling nau awih thiam hi tunlai khawvelah chuan a ‘in’ tih hi google-a search miah lo pawhin thil chiang a ni ta.

A thu hrimah ‘nupui ngam lo’ tih te hi sawi a ni fo va. Nupui ngam lote huaisenzia hi hahipa sawi tham a ni. Ramhlun North-a pa chak leh huaisen ber hi mihring hlauh zawng tak sakei emaw rul bulah emaw zan khat pawh in riak ngam dawn em ni? ‘Nupui ngam lo’ in tih fote hi chu an hlauh berte bulah zan tin an mu ngam asin.

Chenna ngai loh ram, ‘Chhangchhiatna khawvel’ a taka han luh chilh ve takah chuan thil thar tawn tur a tam ngei mai! Kan nui a, kan âng a, kan lungngai a, kan phun a, kan hlim a, saphovin ‘mixed emotions’ an tih zawng zawng hi chhangchhiat chhung hian kan neih zo a ni ber mai. Chhangchhiat hnua ka hmuh chhuah pakhat chu - Scooty-ah hian chhungkuain, ka nupui leh ka fate pathum nen a chuan theih tih hi a ni!

Thianten Matric leh Class XII result chhuah hlan an nghakhlel a, an fate Matric/HSSLC pass avanga an lawmna aiin chhangchhepa faten Nursery/KG an pass avanga a lawmna hi a nep chuang bik lo va. Mi faten Science leh Maths-ah te letter an hmu a. Kan fate chuan letter chang ni lovin full mark an hmu hial asin, Handwriting, Alphabet leh Numbers-ah te!!!

Heti hian ka ngaihtuah ta a. Tleirawl hmeltha hre thei tak thin Pateruata ten fanu tleirawl, matric pass an neih meuh chuan an lawmna nge nasa ang hlauhthawnna tih hi ngaihtuah theih tak a ni. An vanglai a ngaihtuah chhuah apianga, thikna leh rinhlelhna mit nen mipa zawng zawng a’n melh thin tur hi a lainatawm mang e, ka ti deuh. Chhangchhiat lai chuan hetiang venthawn tur hi a awm ve miah lo nia.

Eng thilah pawh hian ‘pros’ leh ‘cons’ hi a awm deuh zel a. Chhangchhiat pawh hi fate damloh nikhua hi chuan a hrehawm dan hi a ninawm thin ngawt mai. Mahse, min tichhangchhetuten ka nuna hlimna an thlen hnemzia te, an tel lova ka tlei loh takzia te, kan nupa inlaichinna thlenga min phuar nghet leh zualtu an nihzia te, eng mah ni si lo min han ngai ve em em mai te, zana a dung zawng leh a vang zawnga an mu kawkalh niaih mai thin te han ngaihtuah hi chuan chhangchhiat hi a va ninawm lovin a va nuam zawk si em!

Chhangchhe theia malsawmna min vurtu Pathian hnena lawm thu sawi leh mai \hin tur zawng kan ni chiang teh e.

       

KRISTIAN THALAITE LEH INFIAMNA

Kristian Thalaite leh Infiamna

II Tim 4:8

Taksa insawizawina hi sawt zawng a sawt ve bawk a; Pathian ngaihsakna erawh hi chu, nunna tuna awm sa leh la awm leh tur pek tiamna a neih avangin kawng tinrengah a sawt a ni.

Infiamna leh kan khawvel : Infiamna hian mihring nunah hmun a luah thuk em em a. Tun hnai, TV-a kan en theih tak hnua infiamna hi tuipui thar ta hluai kan ni lo va. Hmasang atanga kan tuipui em em, mass media avanga kan tuipui lehzual a ni, ti ila kan sawi sual awm lo ve.

Nikum maia kan titinaa kan sawi tui ber chu World Cup chungchang a ni a. World Cup thla, June thla phei kha chuan, kum upa zawk, pitar leh putar atanga naupang te thlengin zanah kan meng rei a. Kan sawrkar meuh pawhin, “World Cup chhung hi chuan chhungkaw tinin power kan nei tha tur a ni,” a ti tawp mai kha a ni a. Infiamnain min hnehzia chu a chiang awm e.

Infiamna hmasawn zel hi... Kan ram chhung bikah pawh infiamna lamah hma kan sawn nasa hle mai. Khelmual tha eng emaw zat kan nei ta a, sports peng (discipline) hrang hrangah hma kan sawn zel a ni. MPL boruak phei chu a lian lehzual a, mipuiin kan ngaihven a, infiam mite tan lah malsawmna a ni. Chutih mek lai chuan thil insu erawh a awm fo zel dawn niin a lang. Mizorama Kohhran lian berin Beihrual thla, zan tina kan inkhawm thin thla leh MPL fixture a innan miau si avangin inkhawm laiin Lammualah sawn kan inkhel mup mup tan chu a ni ta der mai a. Inkhawm hun ngai pawimawh hlei thei lovin kan la inkhel zel dawn te pawh niin a lang. 

Zan lam inkhelh mai hi a la ni lo va. Mizoram hian I League-a khel thei club kan neih ve hunah chuan Pathianniah Lammualah sawn inkhel class sang tak, I-League inkhel kan la en hun a awm dawnin a lang a, engtik nge a thlen dawn hre lo mah ila, chu chu kan la tawn ngei ngei tur a nih hmel. Changkan kan duh a, infiamna lamah pawh hmasawn kan duh a, kan thalaite tana kawng hawn kan duh bawk si a. Tuna kan sawi takte kha a ken tel ngei ngei, kan tawn mek leh kan la tawn tur a ni.

Sap ram chanchin kan hre thin. Kar tluanin hna an thawk a, kar tawp (weekend) an hman dan chu inkhel en a ni ber mai. England leh Europe ram dangah chuan Football an en a, USA-ah chuan Baseball leh Basketball a ni deuh ber ve thung a. Mi tam zawk tan khuan Pathianni chu Pathian biak ni ni tawh lovin, inkhel en ni a ni ta. 

Chutiang a nih mek lai chuan, infiamna hmasawn zel hi dan ngawt theih a ni lo. “Thalaiten sual kawng an zawh ai chuan infiamna lamah kal sela, an lo hrisel ang a, sual lam kawng an zawh lo vang a...” tih hi kan inzirtir dan a ni mek a, a tul pawh a tul hle tho bawk si a. 

Kristian thalaite hi engtin nge kan inzirtir zel tak ang? Infiamna dah pawimawh tho si hian engtin nge rawng kan bawl zel tak ang? Kohhranho hian hmathlir fel tak kan neih a tul ta hle a ni. 

Kristiante erawh chuan : Paula chuan “Taksa insawizawina hi sawt zawng a sawt ve bawk a; Pathian ngaihsakna erawh hi chu, nunna tuna awm sa leh la awm leh tur pek tiamna a neih avangin kawng tinrengah a sawt a ni.” a ti a. Kum 2000 chuang liam tawhah khan “Sports hi a tha a, tul pawh a tul; amaherawhchu, Pathian ngaihsakna erawh chu Chatuan daih a nih avangin a pawimawh zawk a nia aw...” tiin Paula chuan a lo sawi daih tawh a ni. 

Kan sawi tak ang khan, Pathiannia IPL khelh hun hi lo thleng tak tak dawn ta sela, Kohhranho hian kan dang thei kher lo vang. Chutiang chu a lo ni ta a nih chuan, he khawvela Pathian kut leh ke, rawngbawl tura chhandam Kristian thalaite hian tih tur kan ngah sawt dawn tihna a lo ni ang a. Kan member-ten Biak In lam an hnaih deuh deuhna tur khawpin kan tang nasa lehzual mai tur a ni a, Kohhranho pawh hian Pathianni programme kan thlak ngam a la tul dawn a ni.

Eng dinhmunah pawh ding sela, “Khawvelin heng hi ti mah sela, kei erawh chuan  Lalpa kawng ka zawh zel dawn” ti tlat thei tur ringtu tha kan Sunday School-ah hian kan chher chhuah a tul a, thalai hip tur zawnga ruahmanna siam kawngah pawh kan thanharh a tul a. Chutiang bawkin, chhungkuaah tan kan lak tlan thar a ngai bawk ang. 

Sports hmanga Isua chawimawi : Mi ramah chuan tuna kan rama thleng palh thei kan sawi zawng zawngte kha a thleng zo tawh a. Amaherawhchu, evangelical christian pawlhoten hma an lakna avangin khawvel hriata ringtu an nih zahpui ngai lo, khawvel hmuha Isua chawimawitute an lo pung ve zel a. Sports hmanga Isua chawimawitu mi pahnih chanchin chauh tar lang hram ila.

Daniel Sturridge-a hi Premier League player-ah chuan mi hmuha lang tlang taka a rinna zahpui lo berte zinga mi a ni a. A pet goal apiangin van lama lawmthu sawiin van lam a kawk thin a. Tweeter-ah in follow a nih chuan #Godis love tih te #God is good tih te leh Pathian thu dang hmangin a tweet uar em em a. Kum 2013 September khan Barclays player of the month-a thlan a ni a. Khami tum pawh chuan, “Min tichaktu Isua avangin engkim ka ti thei” tiin a tweet a. “Tuk tin leh tlai tin ka tawngtai thin a. Ka neih zinga ka hlut berte zinga mi chu ka Bible hi a ni” tiin a sawi.

Tun World Cup (2014) zo taa Brazil Vice Captain David Luiz-a kha Chelsea-a a khelh hma khan Portugal-ah Benfica club-ah a khel thin a. Chutih lai chuan an training-naa kal nana VAN a hman thinah chuan “Christ is life - Isua hi nunna a ni” tih ualau takin a tar thin a. Chelsea-a a insawn hnu pawh khan kristian a nih a zahpui ngai lo. Brazil-in tun World Cup-a beisei an phak loh dan te kan hre vek a. World Cup-a champion avanga Pathian fak te, tawngtai te, pet goal avanga lawmthu sawi te chu a awl deuh mai thei. Mualpho taka (7-1)-a an chak loh zawh chiah khan khelmualah David Luiz-a kha a thingthi nghal rap a, Pathian hnenah a tawngtai a nih kha. Kha kha ringtu mit atang chuan World Cup chhunga thil hmuhnawm ber a ni awm e.

Inelna chi hrang hrangah kan tel fo thin. Mahse, Mizo thalai tam zawk rilruah hian “Isua tan” tih te chu a hla deuh thin ni hian a hriat a. “Kan chak tlat mai a, a lawm nan rui chhum hmawk ang aw” kan tih loh leh, “Kan chak lo va. Rilru a na tlat, zu in vak teh ang” kan ti a. Isua ropuina tura tih a hla hle thin. Kristian rama awm, Kohhranho zirtirna leh Kristian chhungkaw kaihhruainaa sei liante hi chuan, “Isua tan he infiamnaah hian ka bei dawn a, Isua ka chawimawi dawn a ni” tih rilru kan put thar a tul mang e.

Sports hmanga rawngbawl : Sports/infiamna hi media ang thovin do chi a ni lo va, lam tanga siam chi, hmanruaa hman chi ve tho a ni. Engtin nge rawngbawlnaah kan hman tangkai tak ang? Kohhran leh kristian pawl tam tak chuan sports event te an buatsaih a, chuta lo kal khawmte chu Pathian thu hrilhna hun remchang an nei thin.

Biak in thleng phak lo, mi hlate leh Kohhran ngaihsak lote hian pulpit sermon an dawng ngai dawn lo va, kan Pastor, kan upate leh thalai hruaituten Biak Ina Pathian thu tha leh ropui tak tak an sawite hi an tan hriat ngaihna a awm lo. Thalaite phurna zawng tak leh an tuina tak sports hmang hian thalaite hi koh khawma, chumi hun remchanga laa Pathian thu lo hrilh te hi Kohhranho leh thalaite hian kan tih turah kan ngai dawn em?

MPL te kan ti a, thil dang pawh a la awm zel dawn. Kan sawi tawh ang khan inkhawm ngai lo tam tak, Lammual khat tlat heng programme hian a hip khawm thin a. Hei aia platform tha hi a tam lo mai thei. MPL programme-ah te hian half time hun tawi te chhung tal a entu mipuite hnena Pathian thu tawi sawina hun neih te hi Central KTP hmalaknaa beisei chi a ni ang em? A nih loh pawhin, worship dance leh musical drama tawi, mi hneh thei bawk si te chan theih ni ta sela, mi pakhat nun a danglam phah a nih pawhin rawngbawlna hlawk tak a ni dawn si.

Sap rama Kristian infiam miten “Christians in Sports” tih te, “Sports Crusaders” tih te, “Athletes in action” tih te an din ang deuh khuan kan rama Kristian infiam mite hian intel khawma, “Krista tana infiam mi pawl” an din ve a hun tawh em? Chutiang pawl te chu awm ta sela, inkhel chawlh laiten an testimony te sawi thin ta sela, an thiante zingah nunin lantir (witness) nasa lehzual bawk sela, a va sawt dawn em!

KTP Sports hi : KTP branch tin deuhthaw hian kum tin KTP intihhlimna (KTP Sports) kan nei deuh vek thinin a rinawm. A tlangpuiin, member nghet sa intihhlimna programme-ah kan hmang tlangpuiin a lang a. Sports programme ngawr ngawr, Pathian thu tak leng tam lo programme a ni palh ang tih pawh a hlauhawm hle. Heng hunah te hian ‘member hla hnuh hnaih’ hi project-ah nei ta ila, sports hmangin member hlate hnuk hnai ila, sports karah Pathian thutak an hriat theihna hun tur siam thin bawk ila, KTP Sports hlimawm leh hlawk zawk kan hmang tlang thei ngeiin a rinawm.   

Lallukhum chhe thei lo chu vawiina Kristian Thalai Pawl member nghette hi chuan kan hmu tawh a, a takin kan khum hun pawh a hla tawh lo mai thei. Mahse, Lallukhum hlutzia pawh la hre ve lo mi tam takte hi hip khawma, hrilh an ngai a. Chumi atan chuan Infiamna hi hmanraw pakhatah kan hmang duh ang em?  

    

 

HMANGAIHNA VANDUAI

HMANGAIHNA VANDUAI

(September 6, 2011 at 1:42 pm)

Zing dar 2 a pel tawh a, ka la muhil thei ngang lo. Ka'n hui leh pap pap thin a, ka chhungte an harh ang tih erawh chu ka hlau hle. Mut chu ka duh alawm, ka taksa pawh hian mut a mamawh tih ka hria, mahse mu thei lova min siamtu hi ka duh thua ka lak sawn mai theih a ni si lo. Zan thum ka mu tawh lo va, chaw lah ka ei thei hek lo. Chaw ei chakna bo khawp leh mut pawh mu thei lo khawpa rilru naa ka awm hi ka ring ngai lo. Mahse, ka tawng miau si.

Ka thiannu-in min rawn 'phone' kha ni thum liam ta mai kha a ni a, phur lo zeta a thu min hrilh pawh kha ka bengah hian a la ri nawn tluk tluk a ni. Kha thu dengkhawng zet mai, "I 'B' khan nupui a nei dawn ta asin" tih ka hriat tluka min deng na kha ka pian tirh ata ka la tawng lo. Kha thu ka'n hria kha chu, ka mit deuh sulh a, a thim nghal mup a, inthing harh lo phei ila chuan khawlaiah khan ka tlu mualpho hialin ka ring.

Kan intawn dan zawng zawngte ka mitthlaah a lo lang uaih uaih a, kha ni kha ka theihnghilh tawh ngaiin ka ring lo. Kan veng hi Aizawl-a a veng lian pawl chu kan ni lo na a, kan tui avang leh khawtlang hruaitute an fel vang pawh a ni ang a, infiamna lamah erawh chuan kan thleng sang ve viau thin. Khami ni pawh khan, Basketball Tournament-ah kan vengin final an luh avangin ka thiante pahnih nen a en turin kan kal ve a. Banner leh poster te nen, kawr pawh rawng inang thap hain midang rualin phur takin, nui bawk bawk chungin Babutlang lam chu kan pan ve ta a.

Final-a an tum tur hi Zarkawt veng an ni a. A veng neitu an nih bakah Basketball hrim hrim an khelhna a rei tawh avangin ka rilru te te chuan ka lo huphurhpui ve em em ringawt a. An han inkhel ta a, kan tang bawk a, kan te teng tung a, kan au vak vak a. Lehlamin an thun a, kan vengin an thun ve leh a, a entute pawh kan inau chhawk zak zak a, a nuam kan ti ngei mai.

An han chawl zawk an lo luh leh chuan a hmaa ka hmuh tel ve miah loh ka hmu ta. Ka va hawi phei lai tak chuan a lo nui sang a, a thiante chu tih dan tur a hrilh mawlh mawlh a. Pa lian ti-a sawi tur a ni lo va, Ft. 5 leh a a chanve vela sang, thau si lo, cher bawk si lo, sa inphut mawi tawk tak a ni. A han pen vel atang reng reng chuan a inthazo tih hi a hriat hliah hliah a. Hmeltha vawr ti-a sawi tur chu a ni lo va, a hmelchhe hauh bawk si lo. Kan thutna lam chu a rawn melh zawk a, min hmuh leh hmuh loh phei chu ka hre lo va, ka lai chhe zo ta vek tih erawh ka chiang hle.

Sapho-in "Love at first sight" an tih hi an sawi ka hre fo va, ka awih lo zawng tak a ni. Mahse, kha mihring ka hmuh khan awih lo thei loah min siam ta a ni. Nuam ka ti veng veng a, ka zang deuh huih a, chhan awm lovin ka nui chhuak leh ringawt thin a, ka awm mai mai kha ka lai em em ringawt mai a ni. An inkhel pawh chu a hmunah thuin ka en ve reng na a, hmuh erawh chu pakhat chiah ka nei. A hma lawka kan vengin an thun a, lawma zuang tawr tawr kha, ka lawm hlei thei ta lo va, lawm ahnekin na ka tihpui deuh tlat ta mai a. Keimah pawh ka inthunun hlei thei tawh lo va, Zarkawt lamin an thun te khan ka au va, ka lo zuang vei thul, bula thu te pawhin min melh hrek hrek a, ka thiante khan min veng viau lo phei sela ka mualpho nasa ngawtin ka ring.

A hming ka hriat thuai loh chuan buai dawna ka inhriat avangin hre tur deuha ka rin pakhat chu ka'n zawt ve tawp a. Lalmalsawma a nih thu te, an chhungkua pawh milian ti-a sawi tur ni lo mah se pangngai tak an nih thu te, Zarkawt tlangvalah chuan a fel pawl a nih thu te thlengin min hrilh ta duah a. Ka lawm a zual ngei mai.Inkhel chu an lo zo fel der tawh a. Kal lama ka'n phur nen a chak zawk pawh hre lovin ka awm tluan chhuak ve zak tih ka inhre chhuak zawk a. Ka thiante nen haw tura kan insiam rem lai mek chuan court lam chu ka va melh a, ani pawh a lo hawi lai chiah a ni a, kan inhmu chiang ngei mai. Ka lai lutuk chuan tih ngaihna ka hre lo va, lei ka chhuah khum vak ringawt a, ka thiante pawh chu ngaichang hman lovin ka tlan chhuak ta daih a. Ka ngaihtuah let leh thin pawhin a awm lo chu ka ti viau naa a hun lai kha chuan khatia tih mai bak kha tih ngaihna ka hre chuang lo.

Kar khat zen zawn a liam hnu pawh chuan Malsawma chu ka la theihnghilh chuang lo va, a inkhel lai te chu ka mitthlaah a lo lang a, ka nui chhuak leh ringawt thin a, chhungte ngaih pawh a tha lo lek lekin ka hria. Tuk khat chu, hmun ka phiah laiin ka phone a ri ral ral a, hmanhmawh deuhin ka la a, ka chhang nghal a.

"Hello"

"Hello, Malsawma ka nia, Mawitei em ni ka biak"

"Malsawma tu maw?"

"Min hre lo mai thei, Zarkawt-a awm ka nia".

Ka buai zo leh ta vek mai le, chhan dan tur pawh ka hre lo.

"E.. aw..hihi..Hre deuh tho..Hre chiah lo.."

"I thiante hnen atangin i number hi ka la ve tawp a. Englo a nia...lo len kan duh a, a rem ang em?"

"Aih... Aw...Ka hre lo"

"Kan rawn kal ve tawp dawn a nia, min lo biak duh lo vaih...A nih phawt mai, ka be rei lutuk palh ang che"

"Aaa... i ho reuh e a... aw a nih leh phawt mai."

Kan inbe zo chu awm dan ka thiam lo, ka hmunphiah hman laite chu kuah chuk chuk tak ka nap a. Ka lawm a, ka nui a, ka zak a, ka intithei a, ka insit bawk a. An lo len hun mawlh chu ka nghakhlel a, an lo leng tak tak ang tih ka hlau deuh roh bawk si. Rilru a mumal lo zo a ni ber mai.

Lo leng se ka tih ngawih ngawih ruala a lo len ka hlauh chhan pakhat a awm a. UPC kohhrana awm kan ni a, kan pawl hi ka zahpui tihna ni lovin, miin kan chanchin an sawi dan te, a ruka min nuih thinte hi ka hria a. "A hmeltha a nia, mahse UPC a ni tlat" ti-a min sawi thinte pawh hi ka hre leh vek tho thin si a, chu chuan thil min ngaihtuahtir nasa a ni. Malsawma hmel duhzawng tak lo ni ta pawh ni ila, kan ina an rawn len hunah chuan kan kawngka bianga, "Isua chauh hi Pathian a ni" tih intar hi a hmu ngei ang a, min hmuh dan pawh a danglam nghal vekin ka ring tlat a ni. He thil hi keiin ka duha ka tihdanglam ngawt theih loh thil, kan society-a inphum tlat tawh a nih avangin a enga mah hma hauhin ka bei a dawng ru a ni.

Ninga zan a ni ta awm e, a thianpa nen Malsawma chu an lo leng ta ngei a. Mahni in a ni bawk a, zak chhe lutuk loin ka lo dawngsawng a, tha takin kan inkawm tlang a. Infiam mi a nih rualin, mi thenkhat anga thil inti hria leh insawi thei a ni lo na a, a hriatna pawh a zim lo tih ka hria a, ka duhna a zual sawt a. A tawng lai te chuan ka lo en reng a, a hmui phun te, a thusawi kar laka a nui leh sak thinte chu sawisel tur lai reng reng ka hre lo.

Hemi hnu hian phone-in kan inbe reng a, a lo leng thin bawk a, kan inzui titih chu a ni ve ta der mai a. Phone-ah leh a lo len pawha midang hriat ve loha kan inkohna ber chu 'Bawih' tih hi a ni a, a chang chuan 'B' te kan inti ringawt a, chu chuan thil tam tak a sawi tlat a ni. Zan khat chu ti tak deuh mai hian, "Bawih, ka la hrilh lo che a. Hmana kan inkhelh bana kan inen zawk lai kha i la hriain ka ring a. Khata tang khan kei chuan ka hmangaih nghal che a, nang nena 'NIH' hi ka inchhir ngaiin ka ring lo." tiin ka chalsam min tuai chhohsak pah chuan min hrilh mawlh mawlh mai a. Kei pawh chuan hriat tham mang lohin ka duhzia leh ka hmangaih zia thu te chu ka sawi ve sap sap bawk a. Ka khabe a kuai dak a. Ka mitah tak min en siah a. A nui sak a. Min fawp ta!

Mi hmuhah pawh inngaizawng kan nih kan thup duh bik tawh lo va, kal duhna ka neih chang pawhin a bike-ah kan inphur ve ang lawp lawp a. Kan inbia a, kan inhmu a, kan nui dun a, kan titi a, kan leng dun a, tumah dang kan ngai bik lo. Tum khat kan chhuah dunnaa a thusawi kha ka rilruah a cham reng a, "B, ka hmangaih che a, nang pawhin min hmangaih tih ka hria. Mahse, nupaa kan insiam hma chuan sex hi chu hmanpui che ka duh lo va, nang pawhin i ngaihdan a nih ve tho ka ring. Ka pa loh vang emaw, ka iai vang che emaw a ni lo tih hi hria la ka ti khawp mai," tia min hrilh tum khan ka duhna leh hmangaihna a zual mai a ni lo va, ka ngaihsan phah sawt a ni.

Kan inngaihzawn hnuah thla khat a liam a, thla dang a liam leh a, kum khat a tling ve ta der mai a. Kan hlim dun em avangin kum khat pawh rei lo tak a ni. Kan induh a, kan inhmangaih a, kan kara buaina siam tur an awm lovin kan hria a, kan sawi lang rawt lo na a, inneih pawh kan rilruah chuan a awm. Chuvang chuan, Malsawma'n inneih thu a sawi rik hmasak ber pawh khan keimah lam chu ka hmin nghal thlap a, kan hlim ngei mai.

Mahse, buaina leh harsatna a intan dawn chauh a ni tih keini khan kan hre der si lo va, lo hre lawk chu ni ila kha aia am khan hun kan lo hmang dun tur.

Palai an rawn tir a, ka chhungte pawhin tha takin an lo chhang a. Thil dang zawngah chuan an inrem vek a, inrem lohna pakhat chiah an nei. Chu chu "pawl danga inleh" chungchangah a ni. Ani tan kan pawla inleh ngawt a theih loh a, a 'mizo' lo bawk a, kei lah pawl danga inlet turin ka chhungte'n an phal lo bur bawk si. Palai vawi khat mai an lo kal lo va, vawi tam an lo kal a, kan inrem thei si lo. Kan inrem hleih theih loh avangin ani pawh a lo len a remchang tawh lo va, thiante inah te kan inhmuh a ngai ta fo va, phone-ah kan inbe reng ringawt mai a ni.

Kan pahniha kan sawi dun chuan engkim a fel thlap a, keimahni kha chu pawl 'bang'-in min dang lo. Amaherawhchu, mizo inneih chu chhungkaw inneihna a nih tlat avangin chhungte thu lo chuan engmah a tih theih si loh a, buaithlak tak a ni. Ka rilru a hah a, ani pawh a rilru a hah tih ka hria, tih theih kan nei der si lo. 'Principle' nghet tak chu nei lo sela, kan inru daihin ka ring. Kei, a hmeichhia zawk kha chuan ka mangang lutukin tlan dun mai pawh ka rawt lek lek thin a ni.

Hun a kal zel a, inrem tih ni a awm theih tak lohvah chuan, inthenna thu sawi hial a tul ta reng mai. Kan inhmangaih lo a ni lo va, kan induhna a kiam ta pawh a ni chuang lo. Inhmangaih tak leh inngai em em chungin, duhsakna sang ber inhlan chungin kan inthen ta a ni. Kan inthen hnu pawhin ka thinlungah hmun a la luah reng a, ani pawhin min theihnghilh lo tih thiante tawngkam atangin ka hre fo thin.

Kan duh thua inthen, midang tawn hun thlen ni pawh a la awm tih hre reng chunga inmangtha kan ni na a, ka duhtak 'B'-a'n nupui a nei dawn tih ka hriat khan nat ngawih ngawih mai loh chu tih theih dang ka nei tlat lo a ni. A nupui tur hi nula fel tak, amah duata hmangaih theitu tur a ni tih ka hriat erawh chuan ka lawm hle a. Chu nula chu ka va'n thikin ka va'n lawmpui si em!

Ani chuan nupui a nei ang a, fa duhawm tak takte an la nei ang a, min hre zui tawh lo mai thei. Kei erawh chuan ka hmabak ka hmu thiam lo va, a thim em em hian ka hre ringawt a. Innei thei lo mah ila, midang a la nei bik lo tih ka hriat te kha min tichaktu, ka awm tinuamtu, beiseina min siam hram hramtu a ni a. Tunah chuan ka beiseina a tawp ta a, ka tan khawvel a ho zo ta.

Mahse, Khuanu'n zah a ngai ang a, he khur thuk tak ata hi min la hruai chhuakin, ka hmangaih 'B' ang kha tawng leh ngai dawn tawh lo mah ila, a tha ber dawttu tal ka tan a ruat mai thei asin. Chu 'beiseina' chu ka vawn hram hram loh zawngin "Hmangaihna vanduai" chanchinah hian ka nun hi a tawp palh ang e.

KHA MI CHAK KHA

KHA MI CHAK KHA


Mi chak ngaisang ka ni a. WWE atanga World’s Strongest men Competition leh Ultimate Fighting te nen lama hmuhnawm ti em em zel thin ka ni. Chutiang taka mi chak ngaisang ka nih avang chuan kha mi chak ka lo hmelhriat ve kha a lawmawm ka ti.

Khawvela kan lo pian hian Pathianin chak bik tura a duan hi chu an awm tih hi kei ka pawm thlap a. Sâp pâ theuh theuh, sap buh ring theuh theuh zingah pawh chak bik an awm ang tho hian, vai buh ring theuh theuh zingah pawh hian chak danglam bik riau an awm thin. Kha mi chak kha chutiang zinga mi chu a ni ngei ang.

Bch-an ‘Baby’ tia a koh thin kha vawi khat mah ka ko ta lovin ka hria! A thian thaten ‘Baby’ ti-a an koh fiamna kha ka hmang ve ngam chiah lo va, a lo haw viau si ang a, min tham mai ang tih kha ka hlau tlat atin ni! ‘Thlangdik’ han tih ngawt dawnin a chang khel khawl lutukin ka hria a, ko ta mang lo khan dawr kawt leh field kotlang velah chuan kan titi tui viau zel tho va. A bula awm kha a hahdam a, a palen tehlul nen a mi dip a na miah lo kha a mak ngawt mai.

Duata nena an inchai dawn tum khan vêng tanin kan tang a, khami tum ang renga infiamna thila vêng kan inpumkhat kha a tam lo mai thei. A inbuatsaih lai vela an exercise la, a nau Mamawia nena an inzui ngut ngut mai te kha hmuhnawm a tling a, kan hmu leh dawn tawh si lo! Duata nena an inchai ni-a Lammuala kan au nasatzia te kha ka la hre reng mai. ‘Bawh bet rawh’ ti-a kan aunaah khan aw pawh a chhang deuh titih  hial a. Chak tura kan beisei tehlul nen a chak ta lo. Tun thlenga ka rilrua la awm chu, ‘Duata ang khan judo-ah experience nei ve sela chuan a hneh ang maw le,’ tih hi a la ni reng.

Lammuala inchai kha chu a lâr a, Mizoram strong men competition-a a tel thu erawh hria kan tam lo mai thei. Lammuala va ena va tawiawmtu zinga ka lo tel ve te kha a inchhirawm loh viau mai. Palian pui pui kal khawm zingah pawh khan a lian ber a, a rit ber bawkin ka ring a, chak pawh a chak ber ang. Amaherawhchu, kha mi chak zawnna kha rit chawi a ni ringawt lo va, tlânpui te a ngai a, tlân chak a ngai bawk a. Khang avang khan Mizoram mi chak ber a ni thei ta lo va, ka uipui viau a ni.

A miziaah sawi tur ka hre tam lo. Kan titi dun thin atanga ka hmuh chian tak erawh chu ‘a polite’ tih hi a ni. Inchai chak Vanlalduata chanchin a sawi reng rengin ‘Pu Duata’ ti kherin a sawi thin. Amah kha pa titi thiam leh thil hre thawkhat tak a ni bawk a, sâpin, ‘All brawn no brains’  an tih ang hi a ni ve lo.

Ram pum huap pawha bân elh chak, mi chak leh mi lian kan chân ta hi chânna nasa tak a ni. Amah anga lian leh chak kha Ramhlun North mai ni lo, Mizo zingah pawh hian kum tam danah pawh an piang leh mai awm si lo va. Kha mi chak, B. Lalthlangdika kha ka va ui em!

Car darthlalang a ben keh mai thu te leh thil dang tam tak a la awm. Chanchin hre zawkten la rawn ziak zel teh se.

VIA DOLOROSA

Via Dolorosa : Good Friday a lo hnaih hian Via Dolorosa tih thu hian ka lung a tileng zual thin. Via Dolorosa chu eng dang a ni lo va, a thih dawna kan Lalpa Isua zawh kawng an sawina a ni. Sap tawng chuan, way of suffering tiin an sawi thin a, chu chu keini tawng chuan tuarna kawng emaw, lungngaihna kawng tihna emaw a ni ang. Isua kawng zawh hnuhnung ber, ft. 2000 vel laia thui, misual thi mai turte chauhin an zawh thin, Jerusalem atanga kalvari tlang panna kawng kha Via Dolorosa an tih chu a ni. Vawiin thleng hian kristian tam tak chuan he Via Dolorosa hmun ngeiah hian urhsun taka kawng zawhin kan Lalpa hniak kha Good Friday a lo thlen hian an chhui leh thin.

Kraws kha : Kraws chanchin hrim hrim hi sawi tur tam tak a awm. Rome-ho chuan mi sual ber ber chauh krawsah hian an kheng bet thin a, Rome mi (citizen of Rome) chu krawsa khen beh an ni ve ngai lo an ti. Chutiang a nih avang chuan kraws chu mi tin tih leh rap a ni a, luruh hmun lam hawia nau awih pawh an duh ngai lo. Chu chu Isuan a thlan kraws kha a ni a, mak tak a ni ringawt!

Thiam lohna nei reng reng lo misual : Mi zawng zawngin a sualna an hre lo, mahse krawsah a thih a tul tlat. Isua khen beh thuah khan a chhan fel tak hmuh tur a awm lo va, judaten, "Kheng bet rawh" an tih nawn awn awn bak kha Pilata khan tan chhan tur a nei lo reng reng. Thiam pawh chan a tum khawp mai; Heroda hnenah te a tir a, a chang leh vuaka chhuah mai te a tum bawk a. A tawp a tawpah chuan judaho a ngam ngang lo va, "Ka kut ka sil e" ti chungin Isua kha khen beh turin thu a pe ta a ni. Helaiah hian ngaihtuah chian ngai a awm. Pilata kha thu petu chu a ni ngei mai; amaherawhchu, nang leh kei leh leia mi zawng zawngte hian mawh kan phur a ni tih hi kan hriat nawn fo a tul. Misual thi tur min chhandam nan thiam lohna nei lo, mifel famkim kha haw hawin an kheng bet ringawt mai a ni. Lawm nachang hre tur kan va ni tehlul em! :

Via dolorosa-ah tawp suh se : Kum sanghnih chuang liam tawh, vawiin angah khan kan Lalpa Isua Krista chuan mipui nuihsawh leh diriam karah, hliam tuar leh chau tak, khawhar tak siin Via Dolorosa kha kraws puin a zawh chhuak a, i tan leh ka tan. Kan Lalpa kum 2012-a a thih champha phak a lo thlen hian nang leh kei tel lo hian a la khawhar tho asin. An sawi Via Dolorosa khu vawi sang sawm zawh chhuak mah la a na tawrh kha i chhawk thei ngai lo ang a, a khawhar i hnem ngai bawk hek lo vang. Mahse, "Isu, ka Lal leh ka chhandamtu i ni" tia a angchhungah i tlu lut a nih ngat erawh chuan, mala Via Dolorosa a zawh kha a thlawn lo tihna a ni ang a. Via Dolorosa tak tak khu i hmu ngai lo a nih pawhin a tuarna zawng zawngte tawmpuiin i hrethiam ang a, a tuarna avang leh lawm avanga mittui tla chungin a kiangah ni tin i leng tawh zawk ang.

MI CHI HNIH

Hlawhtling : Kut hnathawk emaw, dawhkana thawk emaw pawh ni se, rim taka thawka, an thawh hlawh ngei senga eitute hi mi hlawhtling dik takte chu an ni a. An hlawhtlin dan erawh a inchen lo thei e. Chutih lai chuan, hlawh phak baka khawsa, in nuam leh lirthei chhuak thar tinreng nena inchhek mi liante hi hlawhtling ni-a ngaia ngaisang tlat pawl hi he khawvelah hian kan awm ve zel tho dawn a ni awm e. Thian pakhat chuan fiamthu titakin, "TV-ah hian kut hnathawk hlawhtling chauh ni lovin, sawrkar hnathawk hlawhtling (hausa) te hi kawm ve tawh sela!" a ti a, awmzia a nei hlein ka hria. Hlawhtling leh hlawhtling hi a inan loh theih hle dawn a lo ni.

Zu : Zu sa leh zu zuar tam tak hi dan an bawhchhiat miau avangin an zu zawrh chawpin man an ni a. Sum tam tak senga ukil ruaia intlan chhuah a ngai a, intlan chhuak ve thei lote chu an tan mai a tul thin. Heti chin hi ka hrethiam. Ka lai tinatu chu - man miten zu an mansak ngei kha a thei faten fianrialah an insem a, dan ban phak lohah thlamuang takin an in der der thung thin hi a ni. Zu khap burna hmuna zu buaipui theuh theuh an inang lo mang e.

Inngaihna : Nula leh tlangval induha inthlahlel ngawih ngawih tan, hun remchang (chance) an neih fo bawk phei chuan chet sual hi thil har lo tak a ni thei (thianghlim taka inngaihzawn chu duhthusam a ni a). Vawi khat mai ni lo, vawi duai lo che sual nawn awn awn, an inruk loh avang leh an rai loh mai avanga biak in hawnga innei ta talh a awm theih ang a. Vawi khat lo che sual zeuh palh, chhungte leh thiante pawhin an hriatpui hauh loh, engkim hretu an zah avanga inpuanga kohhran hall-a innei ta mai pawh an awm bawk ang. Che sual ve ve si an va inang lo ve le(h)!

Thahnemngai : Chhiat ni leh that niah pawh khawtlang tana innghahna tlak, mi tlawmngaite hi an thahnem ngaihnaah an fakawm thin. Kohhran leh khawtlangin kan thlamuanpui a, kan ‘hero’-te an ni.Thenawmte hriat loh hlana an thawmhnaw seng lama thahnem lo ngai tlat thin te, mahni buhfai hralh ruk leh gas bur ruk lama thahnem ngai thinte nen chuan inpersan tak an ni.

Rukru : Cheng nuai tam ru-a, in ropui tak saa, nuamsa taka khawsaa, khawtlang tana inphal phian si a awm theih ang em? Chung mite chu intlawnsiaka, an laka tlaktlum tum a awm theih bawk ang em? Hengho tho hi rukru class hniam, cheng sang man hu pawh tling mang lo rutute dim lo baksaka mana, rei tak tantir pawisa reng reng si lo an ni thei ang em? Rukru theuh theuh kan hmuh dan a va dang thin em!

Huaisen : Khawlaia buaina siam reng ngam khawpa huaisen, awm nem zawkte sawisa hrep ngam khawpa huaisen, hringtu nu leh pate ngei pawh cho-a kutthlak ngam khawpa huaisen kan vengah ngei pawh hian a awm theih ang a. Chutih laiin, thian chhana thih ngam reng, zan reha mahni khum lum thawhsana tanpui ngaite tanpui tura pen chhuak ngam, khawtlang tana an mawhphurhna hlen chhuak ngam khawpa huaisen an la inphum tlat bawkin a rinawm. College-a kan zir thin kha min hriat chhuahtir zawk mai ka ti - "Huaisen leh huaisen an dang mang e!"

Mi chi hnih kan sawi takah te khian i tel ve em? Sim tur i neih chuan sim la, hmasawnna tur i neih chuan hma lam pan rawh le.

BEIHRUAL - ENGTIN NGE NI ZEL ANG?

Beihrual thupui hi Synod lam duan sa kan hmang a, that pawh a tha thawkhat niin a lang a. A hman dan tur leh a programme ruahman erawh tualchhung kohhran kutah a innghat thui viau a, thuneihna an nei lian hle a ni. A tlangpuiin, Kohhran programme pangngai angin Biak In-ah kan hmangho tlangpui a, rei lo deuh zawk Upa bial-ah kan hmang ho thin bawk. A nih loh leh, Camping emaw crusade emaw neih nan he hun hi kan hmang deuh ber thin.

Hetia han ngaihtuah mai hi chuan, programme pangngai pet peta zan tin inkhawm hi sawiselna tur a awm hran lo va, thil tha tak pawh a ni awm e. Ngun zawka ngaihtuah erawh chuan, Beihrual programme zawng zawng deuhthawah hian thalai kan lang tam lo tial tial tih hi phat rual a ni lo va, inkhawm hrim hrim hi kan tlem viau zel a ni. Beihrual thupui hi a hlawkpui tur ber thalai kan nih laiin thalai inkhawm kan tlem a nih si chuan Beihrual-in a tum kan thelh hle tihna a ni dawn a ni.

Kan thupui khi a pawimawh ta hle mai. Kan hmabaka tih tur awm thei chi hrang hrang i'n thlirho teh ang -

1) Beihrual-in a tum hi kan phawk zo ta lo em mai a, tih tawp a hun tawh e (Hei hi chu inkhawmpuiah a tlang har mai thei).

2) Kan kal dan pangngai hi a tha e (Wales ram ang khu kan ni har lo vang).

3) Kohhran thenkhatin an tih ang deuhin Thawhtan zan thalai puala dahin, Thawhleh Zan hmeichhe pualin dah bawk ila, zan dang zawngah a huhovin hmang ho thin ila (thalai leh hmeichhe inkhawm zanah an pung hlek ang a, Kohhran inkhawm kan pun phah chuang lo vang a; zan thum vel erawh chu thalaiten thupui an zir ho ve thei ang).

4) A tlai hma hian Beihrual thla hi 'Thalai hip khawm thla'-ah hmang ila. Zan lama inkhawm an phur theihna turin programme pawh zangkhai zawka hman phal ta ila. Kan inhawng deuh a nih phei chuan zing leh chhun hun remchangah infiamna/intihhlimna pawh buatsaihsak hial ila, zan lam inkhawm pawh an phur phah sawt a rinawm. Pahnih khatin kohhran hnaih nana an hman phah a nih pawhin a hlawk hle dawn si a. Heti ang taka kan ti thei a nih chuan Beihrual-in a tum tak pawh kan phawk chhuak zo ngei ang le. Thalai, biak in lam hawi nachang hre lo, sualin thiam leh zei taka a hip beh mekte kan lak let lehna hun remchang tha tak a ni mai dawn a ni.

Beihrual hmang hmasatute khan ring lote an 'bei rual' a, Lalpa ram an la. Tunah hian setana'n ram a la ve duai duai ni te hian a lang thin a; chuvangin, 'bei rual' a, Lalpa ram chhana a ram lak let leh hi a va hun ta em!